انتخاب بهترین روش برای آبیاری انجیر | فاکتورهای موثر در آبیاری انجیر

درخت انجیر یکی از قدیمی ترین درختان میوه می باشد که به دلیل داشتن میوه های خوشمزه و پرخاصیت از محبوبیت بالایی برخوردار است. اگر چه درخت انجیر نسبت به سایر ارقام میوه به آب کمتری نیاز دارد اما مدیریت آبیاری و استفاده از روش مناسب آبیاری نقش بسیار مهمی در رشد و نمو و باردهی این درخت دارد.

اگر باغ انجیر دارید و علاقمند هستید اطلاعات بیشتری در خصوص آبیاری درخت انجیر کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با طراح گستر آب آرا همراه باشید.

انجیر

انجیر میوه ای از تیره ی توت ها و از جنس فیکوس می باشد. و به دلیل اینکه بومی مدیترانه است، آب و هوای گرم را بیشتر دوست دارد، اما با این حال در مناطق شمالی هم رشد می کند. این درخت برگ های پهن و کرکدار با شیار عمیق دارد. و ارتفاع آن ممکن است به 4 تا 5 متر هم برسد.

انجیر ارقام مختلفی دارد مانند انجیر سبز ، سیاه، انجیرهای ازمیر ، شاه انجیر، انجیر متی، برگ چناری ، رونو و…

شهرستان استهبان با دارا بودن مساحتی بالغ بر 24 هزار هکتار ودو میلیون و چهارصد هزار اصله درخت انجیر همواره به عنوان بزرگترین باغشهر انجیر دیم ایران و جهان می باشد. انجیر در بین مسلمانان از ارزش و احترام بالایی برخوردار است و در قرآن کریم ابتدای سوره مبارکه ” تین” به این میوه قسم یاد شده است.

عوامل موثر در رشد درخت انجیر

از مهم ترین عواملی که بر رشد و نمو درخت انجیر تاثیر گذار است می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• دما : مناطقی با تابستان های گرم و خشک و زمستان های ملایم که نور آفتاب فراوان دارند برای کاشت این درخت میوه مناسب هستند. دمای مناسب برای رشد انجیر 25 تا 35 درجه سانتی گراد است و در درجه حرارت های بالای 42 درجه سانتی گراد کیفیت میوه کاهش می یابد. همچنین نهال انجیر به سرما حساس تر است. و در ماه های آذر و دی در سرمای 3- درجه آسیب دیده و در 9- درجه از بین می روند. البته تنه درخت دمای 10- تا 12- درجه را تحمل می کند.
• رطوبت : رطوبت نسبی مورد نیاز برای کاشت درخت انجیر باید کمتر از 25% باشد. زیرا رطوبت زیاد باعث بیماری های قارچی ، شیوع برخی آفات مانند شته ها ، مگس ها ، شپشکها، پوسیدگی سطحی و همچنین شکافته شدن میوه روی درخت می شود و کیفیت میوه تولیدی کاهش می یابد. به همین دلیل در مناطقی که میزان بارندگی سالیانه آنها بیش از 800 میلیمتر در طول سال است نباید انجیر پرورش داده شود.
• نور : انجیر گیاهی آفتاب دوست است و برای رشد به روزانه حداقل 6-8 ساعت نور کامل خورشید نیاز دارد. البته در برابر سایه جزئی نیز مقاوم است.
• خاک : درخت انجیر معمولا در انواع مختلف خاک رشد می کند . اما بهترین نوع خاک برای آن؛ خاک های لومی با زهکشی مناسب است. همچنین در خاک های شور و قلیایی با8 pH سازگاری دارد.

 کوددهی : درخت انجیر مانند سایر درختان برای رشد ، افزایش گلدهی و تولید میوه ی باکیفیت به کوددهی نیاز دارد. کوددهی این گیاه باید به صورت منظم انجام شود. می‌توانید از کودهای شیمیایی و ارگانیک به همراه کود پوسیده دامی استفاده کنید.

آبیاری درخت انجیر

یکی از نکات مهم در پرورش درخت انجیر آبیاری صحیح و اصولی درخت می باشد. آبیاری اگر به اندازه و در زمان های درست شود تاثیر بسیار زیادی در افزایش کمیت و کیفیت میوه ی تولید شده دارد. آبیاری کم باعث تنش خشکی در درخت شده و رشد درخت را متوقف می کند. همچنین کیفیت و بار محصول را کاهش می دهد.

برعکس اگر آبیاری بیش از نیاز درختان انجام شود؛ باعث افزایش رشد رویشی و کاهش کیفیت محصول، آبکی شدن میوه ها ،افزایش احتمال بروز بیماری‌های قارچی و پوسیدگی‌ ریشه و یا ترک خوردن میوه می شود.

میزان آب مورد نیاز درخت انجیر چقدر است ؟

به طور کلی درختان انجیر هر هفته به 4 سانتی متر آب نیاز دارند. این میزان برای هر درخت بین 1000 تا 3000 لیتر آب میباشد. سعی کنید در طول تابستان‌های بسیار خشک، حداقل ماهی یک مرتبه زمین را آبیاری عمیق انجام دهید تا رطوبت به ریشه‌های عمقی هم برسد. و هفته‌ای یک بار به مدت ۴۵ دقیقه روی زمین اطراف درخت آب بپاشید.

همچنین در زمستان های کم بارش 2-3 مرتبه آبیاری ضروری است.

چه زمانی درختان انجیر را آبیاری کنیم؟

 برای تشخیص زمان آبیاری درخت انجیر باید به برگ های انجیر توجه کنید. اگر برگ ها شروع به زرد شدن و افتادن کنند یعنی درخت دچار کم آبیاری است. همچنین زمانی که 5/2 سانتی‌متر از سطح بالای خاک خشک شود، باید آب مورد نیاز درخت تأمین شود.

نکته مهم در آبیاری درخت انجیر این است که در زمان آبیاری خاک باید مرطوب شود اما خیس نباشد. همچنین مهم ترین دوره‌ ی آبیاری درخت انجیر؛ 1 ماه پیش از رسیدن میوه می باشد. توجه به آبیاری در این دوره میوه‌های خوشمزه و شیرین و درشت را برای شما به ارمغان می آورد.

عوامل موثر در آبیاری درخت انجیر

نوع خاک

نوع خاک بر میزان آب موردنیاز درخت انجیر مؤثر است. هر چقدر خاک درخت انجیر سنگین‌تر باشد مانند خاک رس، توانایی نگه‌داری آب بیشتری را دارد؛ در نتیجه به میزان آب کمتری نیاز دارد. همچنین تعداد دفعات آبیاری نیز کاهش می یابد. اما خاک های شنی قدرت نگه داری آب کمتری دارند و زودتر خشک می شوند .بنابراین این گونه خاکها در صورت وقوع خشکسالی نیازمند آبیاری بیشتر هستند.

نوع کاشت

نوع کاشت در میزان آبیاری موثر است. برای مثال زمانی که انجیر در داخل گلدان کاشته می شود به تعداد دفعات بیشتر آبیاری  در حجم کم نیاز دارد. این میزان آب با کاشت نهال در داخل زمین افزایش می باید.

شرایط آب و هوایی

معمولا در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک درخت انجیر به آبیاری بیشتری نیاز دارد. در حالی که در مناطق سرد و معتدل این نیاز آبی کاهش می یابد. همچنین رطوبت هوا و سرعت باد نیز در شرایط آب و هوایی مختلف بر میزان آبیاری موثر است.

میزان بارش سالانه

اگر در منطقه ای هر 10 روز یکبار 1 سانتی متر بارندگی وجود داشته باشد؛ آب مورد نیاز درختان انجیر تامین می شود و درختان را می توان به صورت دیمی پرورش داد. البته برای رشد بهتر درختان و بهبود کیفیت محصول آبیاری کمکی بسیار موثر است.

هرچقدر میزان بارندگی سالیانه کمتر شود ،  آب مورد نیاز درخت انجیر نیز در هر نوبت آبیاری افزایش می‌یابد.

سن درخت

 میزان آب مورد نیاز نهال انجیر با درخت بالغ متفاوت است. نهال انجیر به میزان آب کمتر با دفعات بیشتر نیاز دارد. در حالی که درختان بالغ به آب با حجم زیاد و در دفعات کم احتیاج دارند.  بنا به نظر کارشناسان نهال انجیر در سال اول کاشت به دو هفته یک بار آبیاری نیاز دارد.

در سال دوم کاشت به سه هفته یک بار کاهش می یابد و در سال سوم به ماهی یک مرتبه آبیاری می رسد. از سال چهارم به بعد با بزرگ شدن درخت نیاز آبی افزایش می یابد. و در صورت کمبود بارش ها درختان برای رشد و نمو بهتر و باردهی مناسب به ماهی 1-2 مرتبه آبیاری نیاز دارند.

میزان محصول سال قبل و سال جاری

 میزان محصول سال جاری و سال قبل نیز در میزان و دفعات آبیاری درخت انجیر تاثیر گذار است. به طوری که هرچه میزان محصول در سال گذشته و سال جاری بیشتر باشد میزان آبیاری کمکی درخت باید افزایش یابد.

آبیاری درختان انجیر در زمستان

 آبیاری درختان در زمستان به میزان بارندگی های زمستانه بستگی دارد. در صورتی که زمستان کم بارش و خشکی را سپری می کنید 2 تا 3 مرتبه آبیاری و در هر مرتبه 3000 تا 4500 لیتر آب مورد نیاز است.

روش های آبیاری درختان انجیر

 یکی از قدیمی ترین روش های آبیاری درختان انجیر ” آبیاری غرقابی” است که امروزه هم در برخی از باغ ها استفاده می شود. این روش به دلیل اتلاف آب دیگر مقرون به صرفه نیست . به همین دلیل بهترین راه کار استفاده روش های نوین آبیاری است.

روش های نوین آبیاری

امروزه به دلیل کمبود بارش ها و لزوم صرفه جویی در مصرف آب بهترین راه کار استفاده آبیاری قطره ای سطحی و زیر سطحی می باشد.

مزایای آبیاری قطره ای درختان انجیر

 از مهم ترین مزایای آبیاری قطره ای درختان انجیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف آب را کاهش می دهد.
• رشد علف های هرز کمتر می شود.
• امکان کوددهی همراه آبیاری وجود دارد.
• میزان تولید میوه ی انجیر افزایش می یابد.
• کیفیت میوه ی انجیر بهبود می یابد.
• در مصرف انرژی صرفه جویی می شود.
• استفاده از نیروی انسانی کاهش می یابد.
• فرسایش خاک کمتر می شود.

سخن آخر

با اینکه درخت انجیر نسبت به کم آبی مقاوم است اما آبیاری مناسب و تامین رطوبت خاک موجب رشد بهتر درخت و افزایش کمیت و کیفیت محصول می شود. در شرایط کنونی به دلیل خشکسالی و لزوم صرفه جویی در مصرف آب بهترین روش برای آبیاری باغات انجیر استفاده از سیستم آبیاری قطره ای است. تا ضمن تامین آب مورد نیاز درخت و در مصرف آب صرفه جویی گردد ، لذا ما در طراح گستر آب آرا با نزدیک به سه دهه فعالیت در حوزه ی طراحی و ساخت آماده ارائه خدمات به شما کشاورزان عزیز هستیم.