اصول آبیاری زیتون | بهترین روش برای آبیاری درخت زیتون کدام است ؟

زیتون درختی همیشه سبز و یکی از این محصولات باغی با ارزش غذایی و اقتصادی بالا می باشد. یکی از عواملی که تاثیر بسزایی در افزایش کمی و کیفی محصول زیتون دارد روش آبیاری است. اگر شما هم علاقمند هستید در خصوص آبیاری درخت زیتون و بهترین روش آن اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با طراح گستر آب آرا همراه باشید.

◾زیتون

درخت زیتون یا olive از گیاهان گلدار و مربوط به مناطق نیمه گرمسیری و مدیترانه ای است و در مناطقی که خطر یخبندان‌های شدید زمستانه وجود نداشته باشد می‌تواند کاشته شود. این درخت به طور متوسط، هر سال بین ۵_۱۰ سانتی متر رشد می‌کند. و شکوفه هایی به رنگ سفید دارد.

از زیتون علاوه بر تازه خوری در تهیه روغن ،کنسرو و ترشی نیز استفاده می‌شود و در کشور ما در شهرهای رودبار و منجیل به وفور کشت می شود.

◾عوامل موثر بر رشد درخت زیتون

خاک :

بهترین خاک برای کاشت درخت زیتون؛ خاک قلیایی با زهکشی مناسب ، شیب کم، عمیق حاصلخیز، نفوذ پذیر به آب و با قابلیت بالای خاک برای نگهداری آب و خاکهایی با بافت رسوبی می باشد. همچنین این درخت Ph هایی بین ۷_۷/۵ را می تواند تحمل کند. عمق مفید خاک نیز نباید کمتر از ۸۰ سانتیمتر باشد.

آب :

آبیاری درخت زیتون مانند تمام درختان و گیاهان دیگر باید به اندازه باشد. آبیاری کم موجب تنش آبی در درخت شده و کاهش میزان محصول و کیفیت آن را به دنبال دارد. همچنین آبیاری بیش از اندازه نیز موجب پوسیدن ریشه درخت و نابودی آن می شود.

نور:

درخت زیتون به نور زیاد خورشید( حداقل ۸ ساعت) نیاز دارد و به خوبی در نقاط خشک، گرم و نورانی رشد می‌کند.

دما :

خاستگاه زیتون مناطق مدیترانه‌ای، آفریقا و آسیاست و بهترین عملکرد آن در مناطقی است که دارای زمستانهای معتدل و تابستانهای گرم و خشک و طولانی باشد . این درخت برای میوه دهی به حداقل دو ماه هوای خنک نیاز دارد و ایده آل ترین دما برای آن بین ۴ تا ۱۰ درجه سانتی گراد است. و در دمای بالای ۱۰_ درجه درخت ممکن است از بین برود.

همچنین در دمای ۵_ درجه شاخه‌های بارده درخت از بین می روند.

کوددهی :

استفاده از کود های با میزان نیتروژن و مواد معدنی بالا برای درخت زیتون بسیار مفید است. معمولا کوددهی در پاییز و زمستان متوقف و با آغاز بهار مرتب انجام می شود. با کوددهی عناصر معدنی مهم که در خاک به اندازه کافی وجود ندارد. در اختیار گیاه قرار می گیرد و پس از دریافت کود رشد بهتری خواهد داشت.

کود ها در دو نوع مایع و جامد قابل تهیه هستند. کودهای مایع سریعا توسط گیاه جذب می‌شود، اما حتما باید با آب رقیق شود تا در خاک تجمع نکرده نکنند. همچنین کود مایع باید مرتبا به گیاه داده شود، تقریبا هفته‌ای یک بار. اما کود های جامد در طی زمان مواد معدنی خود را آزاد کرده و نیازی نیست که مرتبا تمدید شوند.

◾آبیاری زیتون

زیتون از جمله درختان مقاوم به خشکی است و به آبیاری زیاد نیاز ندارد. اما آبیاری به اندازه در افزایش رشد درخت، میزان باردهی، درشتی میوه و میزان روغن تولیدی تاثیر مستقیم دارد. مطالعات علمی نشان می دهد این درخت برای رفع نیاز آبی خود به حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلی­متر بارندگی در سال نیاز دارد.

در مناطقی که میزان بارندگی ۵۰۰ میلی­متر و یا بیشتر است، در صورت مناسب بودن پراکنش باران، می توان درخت زیتون را به صورت دیم کاشت. در شرایط دیم، تراکم ۱۵۰-۲۰۰ عدد درخت در هکتار، مناسب است. در صورت وجود آب برای آبیاری، این تراکم می تواند به تعداد ۲۵۰-۳۰۰ عدد و یا حتی بیشتر نیز افزایش یابد.

◾مراحل آبیاری زیتون

درخت زیتون در دوره رشد یک ساله خود، در سه مرحله بیشترین حساسیت را به کمبود رطوبت دارد:

• در زمستان برای افزایش جوانه­های گل
• یک ماه قبل از بازشدن گل­ها برای افزایش باروری
• دوره سخت شدن هسته و درشت شدن و رسیدن میوه

◾روش های آبیاری زیتون

روش سنتی :

در گذشته و حتی امروزه در بعضی از مناطق از روش سنتی برای آبیاری درختان زیتون استفاده می شود. روش سنتی خود انواع مختلفی دارد.

۱- روش حوضچه ای : از این روش بیشتر برای آبیاری نهال های زیتون جوان که تازه کشت شده اند استفاده می شود‌. به این صورت که در اطراف نهال های زیتون کاشته شده حوضچه هایی ساخته می شود و آب از طریق جوی هایی به این حوضچه ها می ریزد.

۲- روش کرتی ( غرقابی)

این روش مناسب زمین هایی است که شیب زیادی ندارند و عملیات تسطیح در آنها انجام شده است. عرض این کرت ها با فاصله بین دو ردیف از درختان، مساوی بوده و طول آن ها معادل با ۵۰ تا ۱۰۰ متر می باشد. امروزه روش های سنتی به دلیل کمبود منابع آبی و لزوم صرفه جویی در مصرف آب دیگر مقرون به صرفه نیستند.

روش های نوین آبیاری

بهترین جایگزین برای روش های قدیمی آبیاری استفاده از روش های آبیاری نوین می باشد. مانند آبیاری قطره ای سطحی و زیر سطحی، آبیاری بارانی انتخاب هر کدام از این روش ها به موقعیت و شیب زمین، بافت خاک و سهولت دسترسی به آب و… بستگی دارد.

مطالعات علمی نشان می دهد بهترین و کارامد ترین روش آبیاری زیتون آبیاری قطره ای است.

◾آبیاری قطره ای زیتون

در آبیاری قطره ای آب به وسیله ی قطره چکان ها دقیقا به پای گیاه ریخته می شود و با تامین رطوبت مورد نیاز درخت از هدر رفت آب جلوگیری می کند. دبی مورد نیاز قطره چکان ها در آبیاری زیتون ۴ لیتر در ساعت می باشد. معمولا برای هر درخت ۴ قطره چکان به کار می رود یعنی برای هر درخت ۱۶ لیتر در ساعت

◾مزایای آبیاری قطره ای درختان زیتون

• صرفه جویی در مصرف آب
• کاهش تبخیر آب
• کاهش زمان آبیاری
• امکان استفاده از کود به همراه آبیاری
• کاهش رشد علف های هرز
• کاهش فرسایش خاک
• کاهش احتمال بیماری های قارچی به دلیل عدم خیس شدن شاخ و برگ گیاه
• توزیع یک نواخت آب در سطح مزرعه
• امکان تنظیم مقدار و زمان آبیاری
• کاهش تعداد نیروی انسانی و هزینه آن برای آبیاری

◾سخن آخر

همان طور که اشاره شد زیتون از محصولات با ارزش غذایی بالاست که به روش های مختلف آبیاری نشتی، کرتی، بارانی و قطره‌ای آبیاری می شود. بهترین این روش ها آبیاری قطره ای است. این روش با تامین آب مورد نیاز درخت از هدر رفت آن جلوگیری می کند. و تاثیر بسزایی در افزایش تناژ محصول و کیفیت آن دارد.

در این راستا شرکت طراح گستر آب ارا با نزدیک به ۳ دهه فعالیت در حوزه طراحی و ساخت سیستم آبیاری نوین آماده ارائه خدمات برای شما هموطنان عزیز می باشد.