اصول آبیاری درخت انار | تاثیر آبیاری صحیح در کیفیت میوه

انار از میوه هایی است که نسبت به خشکسالی بسیار مقاوم است.البته به این معنا نیست که به آبیاری نیازی ندارد. آبیاری منظم و طبق برنامه، مهم‌ترین عامل در عملکرد کیفی و کمی باغات انار است. آبیاری اگر به اندازه و منظم انجام شود باعث افزایش رشد درخت، بهبود کیفیت میوه می شود و از ترک خوردگی آنها جلوگیری می کند.

اگر علاقمند به پرورش باغ انار هستید و یا در حیاط منزل خود درخت انار نگهداری می کنید برای شناخت بیشتر این درخت و اصول آبیاری آن دعوت می کنیم در ادامه با طراح گستر آب آرا همراه باشید.

◾️آبیاری درخت انار

درختان انار به تنظیم دوره آبیاری بسیار حساس هستند و ‌تاخیر در آبیاری و یا آبیاری بیش از حد موجب خسارت‌ می شود از این رو دقت در آبیاری چه به صورت سنتی و چه به صورت روش‌های نوین آبیاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در روزهای ابتدایی کاشت ؛ درختان انار به آب سنگین نیاز دارند و دوره های آبیاری باید کوتاه تر باشند‌. این عمل تحریک ریشه و شوک نهال ها را کاهش داده و از خشک شدن نهال جلوگیری می کند. البته در باغهای با خاک های متوسط ، نیاز نیست هر روز نهال ها آبیاری شود زیرا باعث آب آلودگی و رطوبت زیادو در نتیجه پوسیدگی ریشه و سایر بیماریها می شود.

در صورت عدم بارندگی کافی آب فقط برای مرطوب نگه داشتن ریشه و اطراف آن نیاز است. همچنین در زمان آبدهی به هیچ وجه آب نباید روی شاخ و برگ نهال ها پاشیده شود. وقتی میوه روی درخت انار وجود دارد، درخت ؛ خاک کاملا مرطوب را ترجیح می دهد و در دوره های طولانی هوای خشک، اگر آبیاری کم باشد باعث ریزش و کوچک شدن میوه می شود.

آبیاری غرقابی در زمستان نیز برای کنترل آفت انار مناسب است. البته باید به این نکته توجه داشت که سرمای خیلی زیادمی تواند موجب یخ زدگی و خشکیدن درخت شود.

◾️مقاطع حساس در آبیاری درخت انار

یخ آب زمستانه

یخ‌آب زمستانه بعد از انجام عملیاتی مانند هرس یا کوددهی زمستانه صورت می‌گیرد. افزایش رطوبت خاک در زمان فعالیت حداقلی درخت منجر به قرار گرفتن محلول خاک در غلظت پایدار شده و شرایط مناسبی را برای خروج درخت از خواب زمستانه و شکل‌گیری اولیه جوانه‌ای برگ و گل فراهم می‌ کند.

آبیاری قبل از باز شدن درختان

دوره قبل از باز شدن درختان در اواسط اسفند از مقاطع حساس آبياري درختان انار مي باشد. اگر زمستان كم بارش را پشت سر گذاشته باشید بستر درخت به آبياري نیازمند است.

آبياري شديد هم در اين دوره بسیار مضر است و باعث بهم خوردن غلظت شيره گياهي درخت و افزایش رشد شاخ و برگ ها شده و بر گلدهي اثر معكوس می گذارد. لذا قبل از رسيدن به اين مرحله و پس از يخ آب زمستان اگر بارندگي قابل توجهی وجود نداشته باشد آبیاری باید انجام شود.

آبیاری در دوره ی باز شدن گل ها

پس از باز شدن گلها آبياري بيش از اندازه یا حتی خشکی باعث ریزش گلها می شود. که استفاده از روش قطره ای و تنظیم رطوبت خاک می توند از این مشکل جلوگیری کند.

آبیاری در طول دوره ی رشد

در طول دوره ی رشد به دلیل افزایش تبخیر و تعرق و آفتاب سوختگی؛ درخت انار به حجم مناسبی از آب در دوره های زمانی مشخص نیاز دارد . در غیر این صورت احتمال زرد شدن برگ ها، آفتاب سوختگی و ریزش میوه ها وجود دارد.

آبیاری در انتهای دوره رشد و رسیدن میوه

آبیاری در انتهای دوره ی رشد و با خنک شدن هوا باعث رنگ گرفتن میوه ی انار و افزایش آب میوه می شود. بنابراین اگر آبیاری در این دوره به درستی مدیریت شود موجب تولید میوه هایی مرغوب با وزن مناسب خواهد شد. اگر آبیاری در این دوره از نظم درستی پیروی نکند می توند باعث ترک خوردگی میوه ها و خسارات زیاد به باغ شود‌.

◾️عوامل موثر بر آبیاری درخت انار

میزان آب مورد نیاز درخت انار به عوامل مختلفی چون شرایط محیطی ( درجه حرارت، باد، رطوبت و … ) نوع رقم، نوع خاک (رسی۔ شنی ورسی- لومی)،میزان آب موجود، روش آبیاری، زهکشی مناسب ، فاصله کشت، سن درختان و…بستگی دارد.

شرایط آب و هوایی : در مناطقی با بارش های زمستانی و بهاری کم ؛ درخت انار به آب بیشتری در فصل های خشک سال نیاز دارد. در حالی در مناطق پر بارش به دلیل رطوبت مناسب خاک این نیاز کمتر است‌.

نوع خاک : معمولا خاک های شنی و سبک که رطوبت کمتری را در خود نگه می دارند به آب بیشتری نیاز دارند. در حالی که خاک های رسی و سنگین به آبیاری کمتری نیاز دارند.

سن درختان : نهال و درختان جوان در ۲_۳ سال اول به تعداد دفعات آبیاری بیشتر با حجم بالا نیاز دارند. تا ریشه های درخت رشد خوبی داشته باشند. البته این مقدار نباید بیش از اندازه باشد زیرا ممکن است باعث پوسیدگی ریشه شود‌. با افزایش سن درخت می توان تعداد دفعات آبیاری و حجم آب را کاهش داد.

روش آبیاری : آبیاری سنتی مانند روش کرتی و جوی و پشته معمولا به حجم زیادی برای آبیاری نیازمند است.در حالی استفاده از روش های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره ای حجم آب مصرفی را در حد بسیار زیادی کاهش می دهد و با حفظ رطوبت خاک به بهبود کیفیت میوه کمک می کند.

◾️میزان آبیاری درخت انار

درختان جوان انار به هفته ای یک مرتبه یا در شرایط خشکسالی حداکثر هر ۱۰ روز یک بار به آبیاری نیاز دارند. که برای درختان بالغ نیز هر ۱۵ روز یک بار یعنی دو مرتبه در ماه می تواند مناسب باشد. آبیاری اگر در زمان گلدهی کمتر یا بیشتر انجام شود باعث ریختن گل ها می شود.

همچنین آبیاری کمتر یا بیشتر در پاییز نیز باعث ترک خوردن میوه ها و در نتیجه خسارت به باغ می شود.

◾️آبیاری در زمان گلدهی انار

در آبیاری سنتی قطع آبیاری در زمان شروع گلدهی یک روش خوب برای گلدهی بالاتر انار و تشکیل بیشتر میوه می باشد. در این روش قبل از گلدهی انار می توان درخت را آبیاری کرد و بعد از گلدهی تا زمان گردویی شدن میوه، گیاه تقریبا به آب نیاز ندارد مگر در برخی شرایط خاص که مربوط به میزان رطوبت خاک قبل از گلدهی می گردد.

اما در صورتی که زمستان کم باران داشته باشیم ؛ باید بین قطع آبیاری یا آبیاری برای حفظ بقای درخت ،آبیاری را انتخاب نماییم تا سلامت درخت دچار آسیب نشود. بعد از گردویی شدن میوه نیز ، به طور منظم هرچند روز یکبار بر اساس میزان رطوبت خاک، نوع خاک، میزان دما و غیره آبیاری گردد.

◾️علت ترک خوردگی میوه انار چیست؟

بی نظمی در آبیاری از نظر میزان آب یا زمان آبیاری موجب ترک خوردگی انار می شود. اگر آبیاری درختان انار منظم نباشد، در عملکرد باغات تنش ایجاد می‌ شود . برای مثال اگر بعد از دو هفته عدم آبیاری به یکباره حجم بالایی از آب روانه باغ شود ، قطعا درخت نمی‌تواند این حجم آب را بپذیرد و دچار ترکیدگی میوه می شود

◾️کود درخت انار

درخت انار به کود بسیار کمی نیاز دارد. برای این کار در زمان آبدهی می توان از کودهای کامل NPK استفاده کرد. توجه داشته باشید درخت انار نباید در سالهای اول بارور شود زیرا کود زیاد برای درخت مضر است و باعث رشد سنگین تر شاخ و برگ می شود که بر تولید میوه تاثیر می گذارد و حتی باعث ریزش میوه می شود.

◾️زمان مناسب آبیاری انار

بهترین زمان برای آبیاری درخت انار ساعت های اولیه صبح است نه در اواخر عصر یا شب زیرا می تواند منجر به بروز قارچ و سایر بیماری های شاخ و برگ شود.

◾️انواع روش های آبیاری انار

روش های آبیاری سنتی

آبیاری باغات انار در گذشته و حتی امروزه در بعضی مناطق به روش سنتی انجام می شود. در این روش درختان بالغ انار تا نیمه دوم اردیبهشت ماه آبیاری نمی شوند تا گلهای بار دهنده بیشتری به روی آن ظاهر شده و ریشه های جدید به فعالیت بیشتری وادار شوند و رویش شاخ و برگ اضافی نیز جلوگیری گردد.

که البته اگر زمستان کم بارشی سپری شده باشد و خاک رطوبت کافی را نداشته باشد برای درخت بسیار مضر است. در آبیاری نوبت اول و دوم سعی می شود که درختان انار کاملا سیراب شوند چون این نوبت مهم ترین و موثرترین آبیاری از لحاظ تشکیل تعداد میوه روی درخت می باشد.

پس از این دو نوبت آبیاری در زمین های سبک هفته ای یکبار و در زمین های سنگین هر ۱۰ روز یکبار ادامه می یابد.

۱- آبیاری کرتی ( غرقابی)

در اين روش قديمي، آب درون كرت هایی كه درختان در آنها كشت شده اند جريان مي يابد و تمام سطح باغ آبیاری میشود. طول كرته ها بسته به جنس خاك متفاوت است. در خاكهاي سبك طول كرته ها كمتر از خاكهاي سنگين است.

‏از معایب روش آبیاری کرتی می توان به مصرف زياد آب ( ۲۱۰۰۰ متر مکعب برای هر هکتار) ، رشد علفهاي هرز و تماس مستقيم طوقه درخت با آب اشاره کرد.

۲- آبیاری جوی و پشته ای

دراين روش مصرف آب كمتر از روش كرتي است، و آب به صورت غلام گردشي یا رديفي در کل باغ جریان پیدا می کند. استفاده از هر کدام از روش های گفته شده به مساحت باغ بستگی دارد. برای مثال در باغهاي كوچك آبياري جوي پشته به روش غلام گردشي و در باغهاي بزرگ به طريق رديفي انجام مي شود.

روش های آبیاری نوین

امروزه به دلیل کمبود منابع آبی استفاده از روش های سنتی دیگر مقرون به صرفه نیست و یکی از بهترین روش های آبیاری درخت انار آبیاری قطره ای است . که می تواند به دو صورت آبیاری سطحی و آبیاری زیر سطحی اجرا شود. مطالعات علمی نشان می دهد هر هکتار باغ انار در روش قطره ای به ۷۰۰۰ متر مکعب آب نیاز دارد که بسیار کمتر از روش های سنتی است.

این روش آبیاری ضمن کاهش مصرف آب موجب افزایش سطح تولید و بهبود کیفیت میوه ی تولیدی می شود. آبیاری قطره ای به روش های مختلف نواری ، بابلر و… می تواند انجام شود که روش بابلر به عنوان روش تحت فشار جزو مناسب‌ترین روش های آبیاری قطره ای است.

◾️مزایای آبیاری قطره ای انار

• کاهش ۳۰ تا ۶۰ درصدی مصرف آب نسبت به روش غرقابی
• کاهش رشد علف های هرز
• افزایش ۳۰_۳۵ درصدی عملکرد محصول
• از خیس شدن تنه ی درخت جلوگیری کرده و مانع از بیماری های قارچی در درختان می شود.
• توزیع آب در کل سطح باغ به صورت یکسان انجام می شود.
• قابل نصب بر روی خاک، زیر خاک و به صورت معلق
• امکان استفاده با فشار آب پایین در حدود ۱ اتمسفر
• از تبخیر بیش از اندازه ی آب جلوگیری می کند.

◾️سخن آخر

آبیاری منظم و به اندازه باغات انار موجب بهبود کیفیت محصول و افزایش سطح تولید می شود. در این راستا شرکت طراح گستر آب ارا با نزدیک به ۳ دهه فعالیت در حوزه طراحی و ساخت سیستم آبیاری نوین آماده ارائه خدمات برای شما هموطنان عزیز می باشد.