سیستم های آبیاری فضای سبز

یکی از مهم ترین اصول طراحی فضای سبز؛ طراحی و اجرای سیستم آبیاری آن است. بدون طراحی یک سیستم آبیاری مناسب، فضای سبز طراحی شده در معرض خطر قرار دارد. یعنی هرچقدر هم فضای سبز شما با دقت و به شکلی حرفه‌ای طراحی شده باشد، اگر آبیاری مناسبی برای آن در نظر نگرفته شده باشد، پروژه فضای سبز با شکست مواجه خواهد شد .

در صورتی علاقمند هستید در خصوص سیستم های آبیاری فضای سبز اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با طراح گستر آب آرا همراه باشید.

طراحی آبیاری فضای سبز

طراحی آبیاری فضای سبز شامل مراحل زیر است:

1- ابتدا باید فضای سبزی که قصد آبیاری آن را دارید، طراحی کنید.

2- در این مرحله باید تصمیم بگیرید که لوله‌ها و تیوب‌های آبیاری را در کجا قرار دهید.

3–به کمک نقشه ی طراحی شده باید مشخص کنید که برای آبیاری این فضا چه میزان آب نیاز است.

4- در این مرحله باید انواع روش های آبیاری و مزایا و معایب آن ها را بررسی و مناسب ترین آنها انتخاب شود. به عنوان مثال، برای باغ ها و فضاهای سبز کوچک‌تر، روش آبیاری قطره ای مناسب تر است. درحالی که برای فضای بزرگتر از سیستم آبیاری بارانی استفاده می شود. در آبیاری بارانی، آب به صورت مه در محیط پخش شده و با کمترین میزان آب هدر رفته، کل منطقه با قطرات آب مانند شبنم، پوشیده می شود. به هرحال هر دو این سیستم ها به صورت مساوی بر اساس نیاز شما مؤثر هستند.

5-در نهایت اقدام به طراحی سیستم آبیاری انتخاب شده نمایید و فضای سبز خود را با آن آبیاری کنید.

انواع روش های آبیاری فضای سبز

روش سنتی :

در زمان های گذشته آبیاری فضای سبز به روش سنتی و دستی انجام می شد. در این روش اتلاف آب زیاد بود و باید نیروی انسانی زیادی برای آبیاری به کار گرفته می شد.

آبیاری سطحی :

در آبیاری سطحی یا ثقلی آب به وسیله نیروی جاذبه روی سطح زمین توزیع و آبیاری فضا انجام می شود.  آبیاری سطحی، خود به سه روش  آبیاری نواری، آبیاری کرتی و آبیاری شیاری انجام می‌شود که هر یک از این روش ها به نوبه خود برای فضاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

از مزایای آبیاری سطحی می توان به هزینه پایین و سادگی و عدم نیاز به دانش بالا برای انجام آن اشاره کرد.   همچنین نیاز به تجربه و نیروی کارگری، مشکلات در ابتدا و انتهای دوره رشد گیاه و کاهش راندمان از معایب این روش است.

آبیاری تحت فشار

با گسترش تکنولوژی و کمبود منابع آبی استفاده از روش های نوین آبیاری جایگزین روش های قدیمی شد. از رایج ترین روش های آبیاری نوین می توان به آبیاری تحت فشار اشاره کرد. در آبیاری تحت فشار آب با فشار بیشتر از یک اتمسفر، از طریق یک شبکه انتقال در فضای سبز توزیع می‌شود. روش‌های آبیاری تحت فشار خود به سه دسته آبیاری بارانی ،آبیاری قطره‌ای و آبیاری زیر سطحی ( تراوا) تقسیم می‌شوند.

آبیاری قطره ای :

یکی از پر کاربرد ترین روش های آبیاری که مصرف آب بسیار کمی دارد ؛ استفاده از سیستم آبیاری قطره ای یا موضعی است. در این روش به دلیل نزدیک بودن سوراخ‌های لوله به زمین، احتمال تبخیر آب‌ها تا حد زیادی کاهش می‌یابد و آبیاری کارآمدتر خواهد بود. همچنین از رشد علف های هرز جلوگیری می شود و میزان آبدهی هر قطره چکان نیز بین 2 تا 4 لیتر در ساعت است.

آبیاری قطره ای انواع مختلفی دارد که از جمله ی آنها می توان به سیستم آبیاری قطره چکانی زیرسطحی، سفالی یا با لوله های تراوا، سیستم های آبیاری قطره ای نواری یا ثقلی، میکروجت ریزپاش، بابلر- حبابی و مه پاش اشاره کرد.

 آبیاری بارانی :

یکی دیگر از متداول ترین روش های آبیاری فضاهای سبز ؛ روش آبیاری بارانی است. که به علت استفاده از لوله های سبک با اتصالات سریع و آسان رایج شده است. در این روش آب به کمک آبپاش های قابل تنظیم مانند قطرات باران روی زمین می ریزد و فضای سبز را آبیاری می کند.

از دیگر مزایای مهم این روش آبیاری مقرون به صرفه بودن آن است. تایمر در این سیستم آبیاری از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر سیستم آبیاری را به نوعی طراحی شوند که آبپاش‌ها برای زمان مشخصی کار کنند و سپس قطع شوند، در مصرف آب صرفه‌جویی خواهد شد.

سیستم آبیاری بارانی از سیستم پمپاژ، لوله اصلی، لوله جانبی و آبپاشها تشکیل شده است و مناسب برای آبیاری زمین هایی با ارتفاع پوشش گیاهی کوتاه و تراکم بالا مانند چمن های فضای سبز و زمین های ورزشی است.

آبیاری بارانی انواع مختلفی دارد مانند آبیاری بارانی ثابت یا کلاسیک ، آبیاری بارانی غلطان ،آبیاری بارانی دوار مرکزی و  روش بارانی خطی

 آبیاری زیر سطحی یا زیر زمینی ( تراوا)

در روش آبیاری زیر زمینی؛  آبیاری از زیر سطح خاک انجام می شود و آب از طریق لوله‌های پلاستیکی به قطر 2 سانتی متر تراوش کرده و به ریشه گیاه می‌رسد..بزرگ ترین مزیت این روش آن است که طی آبیاری سطح خاک مرطوب و خیس نمی‌شود.

آبیاری هوشمند فضای سبز

کمبود منابع آبی باعث ظهور نوآوری جدیدی در حوزه ی آبیاری شده است. که به آن آبیاری هوشمند فضای سبز گفته می شود.

سیستم های آبیاری اتوماتیک هوشمند به ایستگاه های هواشناسی متصل هستند و برنامه آن ها با برنامه شرایط محلی تنظیم می شود و حتی می توانند از راه دور کنترل شوند. در زمان هوای بارانی نیز برنامه آبیاری برنامه ریزی شده لغو می شود.

در این روش هدر رفت آب تقریبا به صفر می رسد و موجب صرفه جویی در هزینه های نگهداری و آبیاری درختان و گیاهان  فضای سبز می شود.

همچنین تا سطح 50 درصد در مصرف آب و انرژی صرفه جویی می شود. تنها عیب این روش آن است که در ابتدا هزینه های بالایی دارد. اما به مرور زمان همه هزینه ها از جمله هزینه های دستمزد کارگران، قبض های آب، هزینه های تعمیر و تعویض و.. کاهش پیدا می کند.

بهترین سیستم آبیاری فضای سبز کدام است؟

بهترین سیستم آبیاری وجود ندارد.بلکه با توجه به امکانات ، شرایط ، نوع گیاهان کاشته شده  ،نوع خاک،  زهکشی خاک، زمان کاشت گیاهان و…  بهترین سیستم تعیین می‌شود. برای مثال در فضاهای سبزی که گیاهان باارزش و خاص پرورش داده می شوند می توان از روش های آبیاری هوشمند که پیچیده و پر هزینه هستند استفاده کرد. در حالی که برای آبیاری درختچه های زینتی و انواع گل ها از آبیاری موضعی یا میکرو استفاده می شود.

سخن آخر

همان طور که اشاره شد امروزه به دلیل کمبود منابع آبی و لزوم صرفه جویی در مصرف آب باید از سیستم های نوین آبیاری استفاده نمود. مانند آبیاری قطره ای، بارانی و… که باید متناسب با پوشش گیاهی فضای سبز و نیاز آبی آنها یکی از روش ها انتخاب و اجرا شود.

همچنین نصب سیستم زهکشی برای کلیه فلاورباکس ها و اتصال خروجی آب به فاضلاب شهری باید به شکلی اصولی انجام پذیرد. در غیر این صورت اجرای خروجی آب و آبیاری فضای سبز، دچار مشکل می شود. توصیه می شود از افراد متخصص برای طراحی سیستم آبیاری خود استفاده کنید تا ضمن صرفه جویی در مصرف آب عملکرد بهتری داشته باشد.

ما در شرکت طراح گستر 20 با نزدیک به سه دهه فعالیت در حوزه ی طراحی و ساخت سیستم های نوین آبیاری آماده ارائه خدمات به شما هموطنان عزیز هستیم.