بادمجان یکی از صیفی جاتی است که به دلیل نیاز به دوره ی گرمای طولانی با آب و هوای ایران به خوبی سازگار است و به همین دلیل به طور وسیع در کشور کشت می شود. به طوری که کشور ما سومین تولید کننده ی بادمجان بعد از چین و هند در دنیاست.
این گیاه از نظر طب سنتی گرم و خشک بوده و ارزش غذایی بالایی دارد ولی در عین حال میزان کالری آن بسیار کم است. اگر از پرورش دهندگان بادمجان هستید و علاقمندید اطلاعات بیشتری در خصوص آبیاری این گیاه کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با طراح گستر آب آرا همراه باشید.
◾️بادمجان چیست؟
بادمجان یا بادنجان با نام علمی (Solanum melongena) گیاهی یک ساله و پهن برگ از خانواده سیب زمینی است . که رایج ترین آن به رنگ بنفش تیره و ملایم است که یک کلاهک سبز روی آن قرار دارد. بادمجان ها در انواع مختلف بزرگ یا کوچک، قلمی یا دلمه ای، شیرین و تلخ، سبز رنگ و یا سفید رنگ تولید و دارای بیش از ۲۰ رقم می باشد.
◾️عوامل موثر بر رشد بادمجان
نوع خاک : بهترین زمین برای کاشت بادمجان؛ خاک های شنی و لومی با پی اچ ۵/۵ تا ۸/۵ می باشد. همچنین خاک بادمجان باید نم دار و مرطوب با زهکشی مناسب باشد و از نظر مواد غذایی غنی بوده و حاصل خیزی خوبی داشته باشد. در صورتی که بادمجان در گلدان کاشته می شود بهتر است خاک آن از یک قسمت خاک باغچه، یک قسمت کمپوست و یک قسمت خاک رس تشکیل شود.
دما : با توجه به اینکه بادمجان بومی مناطق استوایی ، نیمه استوایی و گرم است ؛ رشد آن در دمای بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد بسیار موفقتر و سریعتر بوده و در مقابل سرما حساس است (دماي كمتر از ۱۶ درجه سانتيگراد خسارت به بارمي آورد ). به همین دلیل براي توليد بادمجان، يك فصل رشد طولاني حدود ۱۲۰ روز نياز است.
نور: بادمجان برای رشد مناسب به نور فراوان و دوره گرمای طولانی نیاز دارد .به همین دلیل باید در مکانی که بیشترین زمان تابش خورشید را دارد کاشته شود. همچنین هرس کردن گیاه به منظور رسیدن نور کافی به میوه انجام می شود. نور خورشید باعث می شود میوه هایی با رنگ شفاف تر و کیفیت بالاتر تولید شوند.
هرس شاخه به این صورت انجام می شود که برای هر بوته سه شاخه نگه داشته می شود، دو شاخه از اولین تقسیم از ساقه اصلی و یک شاخه بعد از این تقسیم. تمامی شاخه های دیگر به صورت ادواری حذف می شوند.
آب : بادمجان مانند تمام صیفیجات دیگر برای رشد و تولید محصول؛ به میزان مناسبی از آب در تمام مراحل رشد نیاز دارد.ریشه‌های آن سطحی و قوی است . و در صورتی که در هر یک از این مراحل رشد دچار استرس آبی شود تولید و کیفیت محصول کاهش می یابد.
برای مثال کمبود آب در زمان گلدهی و تشکیل میوه باعث می شود قسمت انتهایی شکوفه ها پوسیده و میوه ی تولید شده بدشکل شود. کاهش اندازه میوه و عملکرد نیز در اثر استرس رطوبتی پدید می آید. کمبود رطوبت در زمان رسیدگی میوه نیز مهمترین عامل محیطی در تلخ شدن محصول می باشد .
کود : بادمجان برای رشد و نمو به میزان مناسبی از مواد غذایی نیاز دارد که باید از طرق کود تامین شود. که این کود می تواند شامل کود های حیوانی، کودهای شیمیایی کامل یا کود ازته باشد.
- کودهای دامی به میزان ۳۰ تا ۴۰ تن در هکتار
- کود شیمیایی کامل به میزان ۵۰ تا ۷۵ کیلو ازت ، ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو فسفر ، ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو پتاس در هکتار
- کود های ازته حدود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در هکتار که به صورت سرک در ۲ تا ۳ نوبت انجام می شود که اولین نوبت آن سه تا چهار هفته بعد از کاشت می باشد.
◾️بهترین زمان آبیاری بادمجان
بهترین زمان آبیاری بادمجان صبح اول وقت یا عصر می باشد.
◾️میزان آب مورد نیاز بادمجان
گیاه بادمجان به آبیاری منظم و زیاد نیاز دارد. توصیه می شود در تابستان ۳_۴ روز یک بار و در بهار و پائیز ۶_۸ روز یک بار آبیاری انجام شود.
◾️روش های آبیاری بادمجان
بادمجان یک گیاه ریشه متوسط است که عمق ریشه آن درخاک های با زهکشی خوب حدودا ۹۰ سانتی متر است. پس در هر آبیاری باید خاک حداقل تا عمق ۴۵ سانتی متر خیس شود. انتخاب روش آبیاری بادمجان بستگی به بافت خاک، تسطیح زمین ،میزان آب موجود و بودجه ی کشاورز دارد.
روش های سنتی :
از قدیم الایام و حتی امروز در بعضی مناطق آبیاری بادمجان به صورت سنتی و از نوع آبیاری نشتی (جوی و پشته ای) انجام می شود. در این روش با پر کردن جوی ها آب در حجم زیاد در اختیار گیاه قرار داده می شود.
20روش های نوین آبیاری :
به دلیل کمبود منابع آبی دیگر روش های سنتی مقرون به صرفه نیست و بهترین روش استفاده از سیستم های آبیاری نوین همچون سیستم آبیاری قطره ای است.
◾️آبیاری قطره ای
در آبیاری قطره ای آب دقیقا به پای گیاه ریخته می شود. و علاوه بر تامین رطوبت مورد نیاز گیاه میزان مصرف آب در حد چشمگیری کاهش پیدا می کند. آبیاری قطره ای بادمجان و سایر صیفی جات به وسیله ی نوار آبیاری تیپ انجام می شود که معمولاً یک بار مصرف هستند و برای یک فصل رشد مورد استفاده قرار می گیرند.
◾️مزایای آبیاری قطره ای
- صرفه جویی در مصرف آب
- کاهش تبخیر آب
- افزایش کیفیت محصول
- کاهش رشد علف های هرز
- عدم نیاز به تسطیح زمین
- کاهش مصرف انرژی
- امکان استفاده کود به همراه آبیاری
- کاهش استفاده از نیروی انسانی و کارگر
- توزیع یکنواخت آب در سطح مزرعه
- کاهش زمان آبیاری
- عدم بیماری های قارچی به دلیل خیس نشدن شاخ و برگ گیاهان
- کاهش فرسایش خاک
- امکان تنظیم زمان و مقدار آبیاری
برخی از روش های ابیاری نوین ، همچون آبیاری بارانی به دلیل امکان ایجاد لک بر روی بادمجان و همینطور افزایش احتمال ابتلا به بیماری های قارچی ، توصیه نمیشوند مگراینکه تحت شرایطی خاص و با درنظر گرفتن روش های رفع مشکل انجام پذیرند.
◾️سخن آخر
استفاده از آبیاری قطره ای در کاشت بادمجان علاوه بر کاهش مصرف آب موجب تولید محصولی با کیفیت مطلوب و در تناژ بالا می شود. در این راستا شرکت طراح گستر آب آرا با نزدیک به ۳ دهه فعالیت در حوزه طراحی و ساخت سیستم آبیاری نوین آماده ارائه خدمات برای شما هموطنان عزیز می باشد.
