کلم پیچ از صیفی جات محبوبی است که جایگاه ویژه ای در سبد غذایی خانوار دارد و به دلیل ویتامین ها، املاح و مواد معدنی در پاییز و زمستان مصرف زیادی دارد. بنابراین کاشت و پرورش این محصول در زمین های حاصل خیز می تواند سود آوری خوبی به همراه داشته باشد.
یکی از عواملی که تاثیر بسزایی در پرورش این محصول دارد مدیریت آبیاری است. اگر علاقمند هستید در خصوص آبیاری کلم و بهترین روش های آن ،اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با طراح گستر آب آرا همراه باشید.
◾کلم برگ چیست؟
کلم برگ یا کلم پیچ گیاهی با نام علمی Brassica oleracea ، بومی اروپا بوده ودارای ریشه سطحی و کوتاه است. برگ های آن بر روی ساقه کوتاه و نسبتا ضخیمی به صورت یک مجموعه کروی شکل ظاهر می شوند.
این گیاه دو لپه ای، علفی و دوساله است که بر حسب قسمت هایی که برداشت می شوند، به صورت یکساله یا دوساله کشت می شود. کلم برگ از گیاهان فصل خنک می باشد و ارقام مختلفی دارد و در دو رنگ کلم سفید و قرمز تولید می شود. زمان‌هاي کاشت، داشت و برداشت کلم در مناطق مختلف آب و هوایی متفاوت است.
به طور کلي در مناطق سردسير کشت بذر از اوايل فروردين، انتقال نشاء به زمين اصلي از اواسط ارديبهشت و برداشت محصول بسته به زودرسي و ديررسي ارقام از اواخر تير ماه شروع مي‌شود. در حالي که در مناطق گرمسير کشت بذر در خزانه از نيمه شهريور، انتقال نشاء به زمين اصلي از اواخر مهر و برداشت محصول بسته به ارقام مورد کشت از اواسط دي ماه شروع مي‌شود.
◾عوامل موثر بر آبیاری کلم
◀️نوع خاک :
کلم پیچ در هر نوع خاک، از خاک های شنی تا خاک های رسی و هوموسی قابل پرورش است. به شرط اینکه خاک مرطوب، غنی و با زهکشی مناسب باشد. به عبارتی رطوبت خاک بیشتر از بافت خاک برای این گیاه اهمیت دارد.
برای مثال در پرورش محصول زودرس، خاک های شنی و شنی لومی بسیار مناسب اند. در مناطقی که طول فصل رشد طولانی است و از طرفی کمیت محصول بیشتر مورد توجه باشد، اغلب از خاک های رسی و سیلتی استفاده می شود. همچنین در مناطق سردسیری که در بهار کلم رشد می کند، خاک های شنی که از نظر مواد غذایی کاملا غنی هستند، بسیار مناسب اند.
گفتنی است کلم در خاک های خیلی اسیدی نمی تواند رشد کند و بهترین pH برای رشد آن بین ۶ تا ۶.۵ می باشد.
◀️دما :
کلم در آب و هوای مختلف از خشک تا مرطوب رشد خوب و مناسبی دارند. اما در هوای خشک و خنک رشد بهتری دارد. مناسب ترین دما برای رشد آن دمای ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد است. تا دمای ۳ درجه سانتیگراد نیز میتوانند در برابر سرما مقاوم باشد.و در بالاتر از ۲۵ درجه سانتی گراد رشد آن متوقف می شود.
همچنین بهتر است رشد کلم در فصل‌های گرم نباشد زیرا در تابستان کنترل آفات دشوار است و کیفیت محصول پایین می‌آید.
◀️آب :نیاز آبی کلم در شرایط آب و هوایی مختلف ؛ متفاوت است. همچنین در طول دوره رشد افزایش می یابد. به طوری که در اواخر رشد گیاه بیشترین نیاز آبی را خواهد داشت. تحقیقات نشان می دهد کلم به طور میانگین به ۳۸۰ تا ۵۰۰ میلی‌لیتر آب در طی مدت رشد احتیاج دارد.
◀️کود: گیاه کلم برای رشد مناسب به مقدار کافی کودهای فسفر، پتاسیم، کلسیم و نیتروژن و کمپوست نیاز دارد و کوددهی باید براساس آزمون خاک انجام شود.
◾آبیاری کلم
کلم مانند بیشتر سبزیجات به آبیاری منظم و به اندازه ( نه کمتر و نه بیشتر ) نیاز دارد. آبیاری کمتر موجب کاهش رطوبت خاک و شوک آبی به گیاه می شود که از روی وضعیت بد برگ ها می توان به کم آبی گیاه پی برد. همچنین برای تشخیص رطوبت خاک می توان خاک را به شکل توپ در آورند و اگر هنگام فشار دادن خرد شد یا ترک برداشت، باید دفعات آبیاری افزایش یابد.
همچنین آبیاری بیش از حد نیز می تواند آسیب زا باشد. آبیاری فراوان پس از خشکسالی اغلب منجر به ایجاد ترک در سر کلم ها می شود.
◾ آبیاری کلم چند روز یکبار باید انجام شود؟
فاصله آبیاری در خاک های سنگین رسی حدود ۱۰ تا ۱۲ روز یکبار و در خاک های سبک ۸ روز یکبار تا زمان برداشت کلم می باشد. توجه داشته باشید آبیاری بیش از حد باعث ترکیدگی محصول می شود.
◾بهترین زمان برای آبیاری کلم چه زمانی است؟
بهترین زمان برای آبیاری و کاهش تبخیر ؛ آبیاری صبح زود و عصر ها می باشد.
◾روش های آبیاری کلم
آبیاری سنتی
▫️روش جوی و پشته ای : یکی از قدیمی ترین روش ها برای آبیاری کلم پیج آبیاری به روش جوی و پشته ای است.
در این روش فاصله ردیف های کشت به رقم کلم پیچ بستگی دارد و معمولا بین ۷۰ تا ۹۰ سانتی متر می باشد و فاصله بین دو بوته روی خطوط کشت بین ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر متغیر است. عمق کاشت بذر حدود یک سانتی متر در نظر گرفته می شود. و میزان مصرف بذر در کشت مستقیم بیین ۳ تا ۴ کیلوگرم در هکتار می باشد.
امروزه به دلیل کمبود منابع آبی در دسترس و لزوم صرفه جویی در مصرف آب این روش دیگر مناسب نیست. و بهتر است روش های آبیاری نوین مانند آبیاری قطره ای جایگزین روش های سنتی گردد.
روش های آبیاری نوین
یکی از بهترین روش ها برای افزایش سطح تولید کلم و بهبود کیفیت محصول استفاده از روش های آبیاری نوین مانند آبیاری قطره ای است.
◾آبیاری قطره ای کلم
در آبیاری قطره ای آب دقیقا به پای گیاه ریخته می شود. و باعث تامین رطوبت مورد نیاز گیاه می شود. در این روش میزان مصرف آب در حد قابل توجهی کاهش می یابد و موجب افزایش تولید و بهبود کیفیت محصول می گردد. آبیاری قطره ای به وسیله ی نوار آبیاری تیپ انجام می شود. و به وسیله قطره چکان ها میزان آب را می توان تنظیم کرد.
◾نوار آبیاری تیپ :
نوار تیپ آبیاری قطره ای یک لوله رزین پلی اتیلن با کیفیت بالا است. نوارهای آبیاری با ضخامت دیواره مختلف به بازار عرضه می شوند. نوار به صورت رول مسطح است تا زمانی که با آب تحت فشار قرار گیرد و گرد شود، معمولاً با فشار عملیاتی 10 PSI یا کمتر. از آنجایی که تیپ آبیاری قطره ای به صورت مسطح پیچیده می شود، حمل و نقل و نگهداری آن آسان تر است.
◾مزایای آبیاری قطره ای کلم
- صرفه جویی در مصرف آب
- کاهش رشد علف های هرز
- کاهش تبخیر آب
- کاهش فرسایش خاک
- کاهش زمان آبیاری
- کاهش احتمال بیماری های قارچی به دلیل عدم خیس شدن شاخ و برگ گیاه
- امکان استفاده از کود به همراه آبیاری
- امکان تنظیم مقدار و زمان آبیاری
- کاهش تعداد نیروی انسانی و هزینه آن برای آبیاری
- توزیع یک نواخت آب در سطح مزرعه
◾آبیاری کلم در گلدان :
خاکی که بذر کلم پیچ در آن کاشته می شود، باید همیشه مرطوب باشد. اما خیسی بیش از حد خاک به ریشه ی گیاه آسیب می زند و در نهایت دچار پوسیدگی می شود. به همین دلیل گلدان باید دارای زهکشی مناسب باشد تا آب اضافی از طریق آن خارج شود.
◾سخن آخر
استفاده از روش های نوین آبیاری نقش بسیار مهمی در افزایش کمی و کیفی محصول کلم و صرفه جویی در مصرف آب دارد. در این راستا شرکت طراح گستر آب ارا با نزدیک به ۳ دهه فعالیت در حوزه طراحی و ساخت سیستم آبیاری نوین آماده ارائه خدمات برای شما هموطنان عزیز می باشد.
